قبرستان خالد نبی
قبرستان خالد نبی در فاصله 90 کیلو متری شمال شرق شهرستان گنبد کاووس و 55 کیلومتری شمال شرق شهرستان کلاله و 6 کیلومتری روستای گچی سو نزدیک آی تمر از توابع بخش مراوه تپه و بر فراز قله کوه گوگجه داغ در استان گلستان قرار داره.
پایین تر از بقعه خالد نبی، بقعههای عالم بابا و چوپان عطا و چشمه خضر دندان و درهای بنام پنج شیر هستش. طبق روایات موجود بین اهالی، عالم بابا پدر همسر خالد نبی و چوپان عطا، شبان خالد نبی یا یکی از اولیای گمنام و یا یکی از همرا هان اوست، که آنها احترام ویژه بین ترکمنها دارند. یکی از پیغمبران عرب بعد از عیسی خالد نبی غیث بن سنان عبسی بوده، که در گفتگوی محاورهای ترکمنان، به ایشان «حالت نبی» میگن.
در قسمت شرق بقعه چوپان عطا و در ادامه اون و بر روی یک رشته تپه ماهورهای خاکی که ارتفاع کمتری نسبت به محل مرقد خالد نبی داره، گورستان عظیمی هست که حدود 600 سنگ مزارهای استوانهای تا ارتفاع حداکثر 2 متر در آن دیده میشه.
بقعه چوپان آتا و بقعه عالم بابا
یکم دور از قبرستانخالد نبی و مشرف سر قلعه مسلط هزاره دره شمالی، بقعه چوپان آتا و بقعه عالم بابا هستش. این دو بقعه بنایی ساده و مسقف با پلان چهار ضلعی است، که در هر طرفش یک پنجره با طاق هلالی هستش. پنجره شمالی تبدیل به مدخل شده. گنبد بقعه فلزی و بصورت نوک تیز شش ضلعی در مرکز سقف ساخته شده، که دارای کمربندی هست. نمای خارجی آن ساده و سیمان کاری شده و نمای داخل بقعه نیز ساده، فاقد تزیین و کتیبه هستش. در داخل بقعه صورت قبری ساده بدون سنگ قبر هست. سازه های این دو از سنگهای لونه محلی هستش.
جلوی در ورودی بقعه درخت کوچک نذر کرده وجود داره که زائرین برای برآورده شدن حاجات خود به ان دخیل میبندن.
قبرستان خالد نبی
درشرق بقعه عالم بابا و روی یک رشته تپههای خاکی که ارتفاع کمتری به نسبت محل زیارتگاه خالد نبی داره، گورستان وسیع با منظره خیره کننده و عجیبی هستش که سنگ قبرهای آن به شکل استوانههایی به ارتفاع 2 متر و بیشتر دیده میشه. بیش از 600 سنگ مزار در قبرستان خالد نبی دیده شده. پراکندگی این سنگها بیشتر در دامنه کوه مرکزی، دامنه شرقی کوه و تعدادی از مجموعه سنگ مزارها به تنهایی در تپههای اطراف مسلط به هزار دره هستش.
این گورستان بی شک یکی از قدیمی ترین گورستانهای کشور با سنگ مزارهای بسیار منحصربهفرد و بی نظیر هستش. سنگ مزارهای این گورستان سنگهای یک پارچه تراشیده شده هستش.
در منطقه ترکمن صحرا با اشکال و فرمهای متنوعی از سنگ مزارها روبرو هستیم، که به گروههایی تقسیم میشن که هر گروه ویژگی خاصی داره و وجه مشترک اونا کمتر دیده شدن نوشتار و کتیبه هست و تمامی آنها به شکلهای مختلف انسانی و انتزاعی و الهام گرفته از دیدگاههای اعتقادی حجاری شده و تراش خورده.
دو نوع سنگ مزار دیده می شه:
نوع اول وجود یک نوع ستون استوانه ای با بالایی مانند کلاه با ارتفاع بین 60 سانتی متر تا 4 متر هست. نوع 2 سنگ معمولا کوچکتر، دارای بخش مستطیل شکل و دو لوب بالا مجموعه مخالف هستش.
تفسیر نوع 1 سنگ به عنوان توصیفاتی از مردانی با کلاه، کلاهخود و در بعضی مواقع با عمامه کاملا دیده میشه (تشابه در این مدل قبرها با ترکی عثمانی).
تفسیر نوع 2 سنگ انسانی دست بکمر زده که در دو سنگ استادانه حک شده. هیچ منبعی برای این موضوع که این نوع قبر مخصوص زنان باشه موجود نیست.
در رسانه های عمومی سنگ ها اغلب به عنوان نمونه هایی از معماری وابسته به آلت جنسی معرفی میشن و یکی از جاذبه های مهم توریستی توصیف شده اند. بازدید کنندهای توریستی به اشتباه اغلب استوانه ها را به عنوان آلت مرد گفتن که منجر به افزایش شایعه پراکنی در مورد فرقه باروری ماقبل اسلام شده. پس نوع 2 سنگ به اشکال و گور زن نسبت داده شده. این موضوعات باعث محبوبیت سایت برای بازدید کنندگان از نقاط دور ایران شده وهمچنین احساسات ضد اسلامی. گورستان به افسانه دیگری نیز وصل شده که شامل تبدیل شدن سنگ از افرادی که توسط خدا برای گناهان خود لعنت شده اند و به افرادی که در قرن بت وارگی پیش اعتقاد بر این بودن. این مقبره محلی شده برای زیارت مذهبی که در آن زنان به دنبال رفاه و بارداری خود دعا میکنن.
قبرستان خالد نبی در حال حاضر یک سایت میراث ملی حفاظت شده توسط دولت ایران است.
راه ارتباطی قبرستان خالد نبی کوهستانی هستش، ولی از طریق کلاله و تمرقره قوزی تا آن محل راه دشواری نیستش. بدلیل دوری راه و فقدان وسیله نقلیه و کمبود تسهیلات رفاهی در محل و همچنین گرمای شدید تابستون و سرمای زمستون، بهترین زمان برای انجام فرایض دینی و زیارت ماههای فروردین و اردیبهشت هستش و من این ماه ها رو بهتون پیشنهاد می کنم.
مسیر دسترسی
قبرستان خالد نبی در فاصله 90 کیلو متری شمال شرق شهرستان گنبد کاووس و 55 کیلومتری شمال شرق شهرستان کلاله و 6 کیلومتری روستای گچی سو نزدیک آی تمر از توابع بخش مراوه تپه و بر فراز قله کوه گوگجه داغ در استان گلستان قرار داره.
- ۹۵/۰۹/۱۱